Meðhöfundur okkar hjóna að þessari jólaræðu sem flutt var í Vídalínskirkju, Laugarneskirkju og kirkju Óháða safnaðarins er Árni Heiðar Karlsson organisti síðastnefnda safnaðarins og bróðir Bjarna:
Hvernig var þegar þegar þú fæddist? Veistu vikudaginn, þyngd og stærð, klukkan hvað? Veistu hver tók á móti þér, hverjir voru viðstaddir eða hver klippti á naflastrenginn? En um fram allt, veistu hvort þú varst velkominn?
Má ég gefa þér hugmynd? Nú eru jólaboð framundan hjá mörgum. Ég hvet þig til þess að prófa að gefa þig að barni sem þér er nákomið og leiða samtalið að fæðingu þess. Sjáðu hvernig sálin opnast þegar þú segir barni hvar þú hafir verið þegar það fæddist, hvernig þú fékkst fréttirnar, hvaða áhrif það hafði á þig og hvernig þér leið þegar þú sást það fyrst. Segðu því svo ánægjulegar sögur af samsktipum við það sem óvita. Það er eitthvað í okkur öllum sem elskar svona sögur. Ef við hugsum um það þá eigum við örugglega flest einhverja mynd í huganum af eigin fæðingu og frumbernsku, einskonar helgimynd sem staðfestir það hversu merkileg tilvist okkar er. Þessu nátengt er áhuginn á stjörnumerkjum þekktur í flestum menningarheimum; Undir hvaða stjörnu ertu fæddur, í hvaða stjörnumerki ertu? – í hugum þorra jarðarbúa er þetta raunhæf spurning sem fjallar um gildi persónunnar. Það er því ekki tilviljun að inn í fæðingarsöguna af Jesú komi stjörnuspekingar til að staðfesta konungdóminn. Þeir höfðu farið langar leiðir til að fylgja stjörnunni sem vísaði þeim veginn. Hér eru á ferðinni sammannlegir þættir sem við öll þekkjum.
Við þráum öll að heyra að við höfum verið velkomin inn í þennan heim. Ef þú kæmir í dag inn í 12 ára bekk og spyrðir: Er einhver lausaleikskrói hér inni? Þá myndu þau halda að þú værir starfsmaður frá ITR kominn til að kynna nýjan íþróttaleik – hinn vinsæka lausaleik. Svona hefur þjóðfélagi okkar farið fram, það sem eitt sinn var þöggun og skömm er það ekki lengur og orðaleppar sem tjá óttann við þann möguleika að vera ekki réttilega tilkominn hverfa úr málinu.
Við þekkjum áreiðanlega öll sögur úr okkar umhverfi um það hvernig fólk hefur við erfiðar aðstæður tekið ófæddum börnum af rausn og mannlegri reisn. Hversu margir eru þeir karlarnir sem hittu ástina í lífi sínu þegar hún var barnshafandi og gengu barninu í föðurstað og ólu það upp sem sitt eigið? Eða þegar ótrúnaður hafði orðið og barn varð til utan hjónabands og makinn sem brotið var á ákvað að gefa barninu pláss í lífi sínu þrátt fyrir allt og allt. Eða afar og ömmur sem tekið hafa á sig uppeldishlutverk þegar börn ólu börn. Ótal margar myndir fleiri mætti nefna.
- Er hægt að vera meira velkominn? Er hægt að þiggja stærri gjöf en þá að einhver sem ekki hafði blóðskyldu að gegna ákvað að elska mann og gefa manni réttinn til að vera sitt barn? Svona getur líf fólks blessast.
Jósef og María voru svona fjölskylda. Í upphafi Matteusarguðspjalls er greint frá angist Jósefs þegar hann varð þess vís að María væri með barni sem ekki gat verið hans barn. Og sökum þess að hann var grandavar vildi hann ekki gera henni opinbera minnkun og hugðist skilja við hana í kyrrþey. En Jósef fékk vitrun frá Guði að hann skyldi taka við barninu og móður þess og ala það upp sem sitt eigið. „Jósef gerði eins og engillinn hafði boðið honum” (Matt. 1.24.) segir Matteus og í Lúkasaguðspjalli bregst María eins við hlutverki sínu þegar hún segir við engilinn: „Sjá ég er ambátt Drottins verði mér eftir orðum þínum.” (Lúk. 1.38.) Hér er tjáð í formi helgisagnarinnar sú sama afstaða sem blessað hefur líf hverrar stórfjölskyldunnar af annari þegar manneskjur af holdi og blóði hafa ákveðið að þjóna lífinu með því að taka á móti ófæddum börnum af rausn og mannlegri reisn. Vitrunin um það að vera í þjónustu við lífið er hin stóra uppgötvun og það að fæðast inn í fjölskyldu sem skuldbindur sig barninu er hin stóra gæfa. Hver einasta barnsskírn felur m.a. í sér þessi brýnu félagslegu og tilfinningalegu skilaboð að barnið sé fætt inn í umhverfi sem skuldbindur sig gagnvart því. Þannig er blessun miðlað milli kynslóða.
Ungbörn á öllum tímum hafa þurft það sama til þess að vaxa úr grasi. Ungbarnið hefur ekki gerfiþarfir og segja má að flækjustigið við umönnun þess sé lágt þegar allt er í lagi. Það er aftur flækjustig tengslanetsins í kringum einstaklinginn sem getur orðið hátt og hefur verið það á öllum öldum þótt ljóst sé að með nútíma háttum og tækni hafi þetta aldrei verið snúnara og margar spurningar sem vakna.
Í byrjun næsta árs verður lagt fram frumvarp um lögleiðingu staðgöngumæðrunar á Alþingi og í síðustu vikur höfum við fylgst með heimkomu barns dragast á langinn sem fætt var á Indlandi af þarlendri staðgöngumóður en hlaut íslenskan ríkisborgararétt með ákvörðun frá Alþingi. Unnin hefur verið áfangaskýrsla hjá Heilbrigðisráðuneytinu um þessi mál þar sem varpað er fram upplýsingum og sjónarmiðum sem orðið gætu grundvöllur upplýstrar samfélagsumræðu um hvort leyfa eigi staðgöngumæðrun hér á landi. Alla þessa hluti þarf að skoða út frá fjölmörgum sjónarhornum, jafnt, læknisfræðilegum, félagslegum, lögfræðilegum og ekki síst siðfræðilegum.
Lífið er flókið og flækjustig mennskrar tilveru hefur lítil takmörk. Og leið okkar að því að geta mætt lífinu af sanngirni og rausn er oft á tíðum löng líkt og för vitringanna með gjafirnar sínar yfir lönd og álfur.
Flest fólk ber í brjósti sterka þrá eftir því að ala upp afkvæmi sem sé þess eigið hold og blóð. Það vitum við og við verðum að virða það. En ef við prófum að bregða okkur snöggvast svona vegalengd eins og til Víkur í Mýrdal, nema bara upp og út fyrir gufuhvolfið þar sem gott sjónarhorn er á hnöttinn og kjörið að velta fyrir sér þörfum heimsþorpsins. Þá blasir við úr þeirri hæð að á hvert par sem hyggur á barneignir horfa þúsund augu ungbarna sem vantar foreldra og ættu enga stærri gæfu en þá að fá ástríkt uppeldi. Ef við nýtum þetta sjónarhorn og horfum í augu eins þessara þúsunda barna og berum þörf þess saman við þörf okkar til þess að eiga afkvæmi af eigin holdi og blóði þá verður samanburðurinn óþægilegur.
Mörgum þykir freistandi að taka þá einföldu afstöðu að segja öll inngrip inn í náttúruleg ferli í tengslum við þungun og barnsfæðingu séu ætíð vavasöm. En slík inngrip eru nú þegar daglegt brauð og því væri sú afstaða yfirborðsleg. Við notum getnaðarvarnir, við samþykkjum fóstureyðingar að uppfylltum skilyrðum, tæknifrjógvun tíðkast og margt fleira mætti nefna sem felur í sér beina íhlutun í ferli þungunar og fæðingar. Nú þegar eru nokkur börn hér á landi sem eru sammæðra, þ.e.a.s. þau eiga mæður sem eru hjón þar sem önnur konan hefur gefið hinni egg sem frjógvað er með gjafasæði svo að barnið sem fæðist er nátengt báðum mæðrum sínum með sérstökum hætti, en faðirinn er gjarnan óþekktur sæðisgjafi. Já, flækjustig tilverunnar er ekkert að lækka. Því er vitringum nútímans enn frekari þörf á leiðarstjörnu en nokkru sinni.
Helgisögn jólanna flytur okkur skilaboð í þessu sambandi sem okkar kynslóð hefur síst efni á að fara á mis við. Atferli vitringanna og fjárhirðanna sem líka komu var það sama. Þeir sem komu langt að og eins hinir sem bara komu utan úr haga gerðu hið sama, þeir komu til að lúta barninu. Þeir krupu niður í taðið við jötuna þar sem barnið lá og lutu lífinu í þökk og undrun. - Hér erum við stödd við kjarna mennskrar tilveru og jafnframt erum við þar sem inntak hins kristna siðar blasir við. Hversu hátt sem flækjustig mannlífsins verður og hve títt sem nýjar tæknilausnir birtast við gömlum vanda þá er þörf hins varnarlausa lífs ætíð hin sama. Grátur barnsins í jötunni berst að eyrum okkar í gegnum flækjur og skarkala rúms og tíma og krefur okkur um hlýðni við lögmál lífsins og kærleikans.
Hvert barn á rétt á sinni fæðingarsögu, sinni persónulegu helgisögn. Þar á ekkert pukur heima og þar þurfa allar persónur og leikendur að njóta sannmælis og virðingar svo að tími lausaleikskróans sé liðinn og komi aldrei aftur.
Amen.
laugardagur, 25. desember 2010
Ef þér leiðist, elskan mín
Prédikun okkar á aðfangadegi 2010
Mig langar að segja þér sögu af íslensku þjóðinni.
Hann Guðmundur Friðjónsson skáld frá Sandi átti merka bernskuminningu tengda gamalli vinnukonu sem verið hafði á heimili hans þegar hann var barn. Hún kenndi honum að lesa og hafði til þess guðspjöllin. Eitt kvöld sat hann hjá gömlu konunni því hún var að baka flatbrauð á hlóðum og drengurinn vonaðist eftir að fá heitt brauð. Sú gamla lét drenginn snúa fífukveik í lýsiskolu og sagði honum sögu sem festist í minni hans og fylgdi honum alla ævi. Hún var um ekkjumann og tíu ára dóttur hans sem bjuggu tvö á einum afskekktasta bæ landsins norður í Keflavík í Þönglabakkasókn skömmu eftir aldamótin 1700. Þar lagðist af byggð um miðja síðustu öld og enn standa bæjartóttirnar umkringdar háum fjöllum og ólgandi íshafið úti fyrir. Er þessir atburðir urðu geisaði stóra-bóla sem svo var nefnd og enn er minnst þótt liðin séu 300 ár því mannfellir var gríðarlegur. Og gamla konan fræðir drenginn og getur þess að veikin hafi borist með mönnum en ekki loftinu, eins og sumir haldi – „frá manni til manns með andardrættinum, og svo þegar þeir kysstust. Og veikin settist að í bænum og lagðist á bóndann” sagði vinnukonan. „Bóndinn kom að máli við barnið […], - og þá var hann í sjóklæðum sínum með sjóhatt bundinn á höfuðið. Þá sagði hann eins og ekkert væri um að vera, sagði við dóttur sína: ‘Heyrðu lambið mitt! Ég hef vakað undarfarnar nætur og þarf að sofa úr mér. Ég ætla, sagði hann, að fara fram í skála og halla mér út af í skinnfötunum svo að mér kólni síður. Þú mátt ekki vekja mig, þó að ég sofi nokkuð lengi, og ekki líta til mín, ég vil hafa næði. Ég vakna, þegar minn tími er kominn. Þú veist um fífuna og lýsið og kannt að fara með ljósfæri og eld. Eldsneytið er innanbæjar, eins og þú veist, og innangengt í fjósheyið. Svo verður þú að gefa kúnni, mjólka hana á málum og brynna henni úr læknum, sem alltaf rennur innanbæjar. Og moka fjósið í lækinn. Ef þér leiðist, elskan mín, skaltu prjóna hnykilinn sem er í rúmshorninu okkar, og rekja upp aftur og aftur, og svo skaltu lesa faðir vor og þessa vísu, sem ég hef kennt þér, […] og einkanlega er gott að hafa hana yfir, ef fennir á gluggann:
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
En þegar bóndinn í Keflavík var búinn að hafa yfir vísuna mælti hann við dóttur sína: ‘Þú átt að muna mig um það, að fara ekki fram til mín og ekki út, þó að fenni á gluggann. Jesús tekur ofan af honum, þegar honum þóknast og þykir tími til kominn.’”
Og svo sagði gamla konan við Guðmund: ‘Bóndinn fór fram án þess að snerta á barninu. Sá hafði nú vald yfir sjálfum sér. Hann skyldi ekki kyssa barnið? Nei, hann lét það vera, hefur hugsað sem svo, að þá gæti hann andað á elskuna litlu pestinni. Þeir voru svo djúpsæir, þessi gömlu menn […] Hugsaðu þér’ sagði hún við drenginn ‘og settu þig í spor og sæti litlu stúlkunnar. Barnið situr þarna í tíu vikur við týruna í koti, sem er hálf-fennt, bíður þarna þangað til að komið er á gluggann og tekið ofan af honum. Það atvikaðist svo fólkið á Þönglabakka furðaði sig á því, að hann Hjálmar í Keflavík skyldi ekki koma til kirkju um jólin. En hann var þaulsætinn heima, og torvelt að komast til kirkju, svo það hugði, að allt gæti þó verið með felldu. En þá fóru karlmenn frá Þönglabakka í hákarl, svo þeir sáu frá sjónum heim í Keflavík, og þótti þeim það undarlegt, að ekki sást rjúka úr kotinu. Þeir réru svo þangað, og svoleiðis komst þetta upp. Og drengurinn spurði: ‘Hvað var litla stúlkan að gera þegar þegar þeir komu?’ ‘Hún var að prjóna og hafa yfir vísuna um Maríuson, þegar þeir komu á gluggann að taka ofan af honum.’ Og svo sagði gamla vinnukonan: ‘Það er ævinlega gott að kunna eitthvað til handanna og svo til munnsins, kunna gott orð og kunna að vinna; það styttir tímann og gefur ævinlega eitthvað í aðra hönd. Litla stúlkan lifði og hélt vitinu, af því hún kunni þetta og fleira. Hún gerði vel, sú litla.
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
Drengurinn sat með fífukveikinn tilbúinn í höndinni sem hann hafði verið að snúa svo að unnt væri að hafa ljós í bænum og gamla konan mælti að lokum: ‘Þessi saga er í aðra röndina eða undir niðri eða undir væng sagan af þjóðinni okkar, sem lifað hefur í myrkri, hálfgrafin í fönn, og lýst sér með týru á fífukveik og haldið lífi og viti vonum framar. – Sjáðu til! Tíu vikur geta táknað tíu aldir. Keflavík þýðir veiðistöð, og það er til marks, að enn er tekið svo til orða: Mér er sama í hvorri Keflavíkinni ég ræ. Það er nú sjómannamál. Og eyjan, sem við lifum á, er í fornum fræðum nefnd veiðistöð. Það er nú svo, að margur er orðaleikurinn í málinu.
Sögu sinni lýkur skáldið og segir: ‘Þetta er sagan, sem eldabuska föður míns sagði mér í rökkrinu – meðan hún bakaði flatbrauð – konan aldurhninga, sem þjónaði mér á unga aldri og kenndi mér að lesa – á guðspjöllin.”
Gætir þú fundið sterkari frásögn um vonina?
Faðirinn gefur barni sínu von. Hann gat ekki gefið henni tíma, heldur gaf hann henni verkfæri og leiðir til þess að lifa af þjáninguna og einsemdina. Og hann gaf henni Jesú! Hann gaf henni Jesú í Faðirvorinu og í versinu og í þeirri vissu að það myndi berast hjálp og að lífið héldi áfarm. Og í eftirmálanum yfirfærir gamla konan söguna á íslensku þjóðina.
Hugsið ykkur! þetta er saga sem okkur er gefin af kynslóðinni sem er farin. Við þurfum ekki að tala eins og við höfum ekki á neinu að byggja á 21. öld. Við eigum í formæðrum okkar og forfeðrum þrautseygju og samstöðu og trú sem hefur fleytt þessari þjóð yfir svo óskiljanlega erfiðleika. Við búum í veiðistöð og við höfum alltaf mátt takast á við myrkur, rysjótta veðráttu og einangrun - og við höfum alltaf átt Jesú Krist. Við höfum haldið lífi og viti vonum framar, eins og sú gamla orðaði það.
Jólin bera okkur einmitt þetta. Þau segja frá lífinu í varnarleysinu, þegar fennir á sálargluggann og við þurfum að hafa fyrir því að halda lífi og viti eins og Jósef og María, eins og stúlkan í Keflavík og eins og svo margt fólk okkar á meðal. Jólin segja okkur að einmitt þar sem mennskan er varnarlaus og ástin sterk þar fæðist fyrirheitið. Einmitt þar megum við leggja fram von okkar. Þar sjáum við að ástin og trúin er miklu meira en tilfinning, hún er siguraflið, hún er það sem bjargar og sameinar og alltaf finnur leiðir.
- ‘Ef þér leiðist, elskan mín, skaltu prjóna hnykilinn sem er í rúmshorninu okkar, og rekja upp aftur og aftur, og svo skaltu lesa faðir vor og þessa vísu, sem ég hef kennt þér, og einkanlega er gott að hafa hana yfir, ef fennir á gluggann:
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
Mig langar að segja þér sögu af íslensku þjóðinni.
Hann Guðmundur Friðjónsson skáld frá Sandi átti merka bernskuminningu tengda gamalli vinnukonu sem verið hafði á heimili hans þegar hann var barn. Hún kenndi honum að lesa og hafði til þess guðspjöllin. Eitt kvöld sat hann hjá gömlu konunni því hún var að baka flatbrauð á hlóðum og drengurinn vonaðist eftir að fá heitt brauð. Sú gamla lét drenginn snúa fífukveik í lýsiskolu og sagði honum sögu sem festist í minni hans og fylgdi honum alla ævi. Hún var um ekkjumann og tíu ára dóttur hans sem bjuggu tvö á einum afskekktasta bæ landsins norður í Keflavík í Þönglabakkasókn skömmu eftir aldamótin 1700. Þar lagðist af byggð um miðja síðustu öld og enn standa bæjartóttirnar umkringdar háum fjöllum og ólgandi íshafið úti fyrir. Er þessir atburðir urðu geisaði stóra-bóla sem svo var nefnd og enn er minnst þótt liðin séu 300 ár því mannfellir var gríðarlegur. Og gamla konan fræðir drenginn og getur þess að veikin hafi borist með mönnum en ekki loftinu, eins og sumir haldi – „frá manni til manns með andardrættinum, og svo þegar þeir kysstust. Og veikin settist að í bænum og lagðist á bóndann” sagði vinnukonan. „Bóndinn kom að máli við barnið […], - og þá var hann í sjóklæðum sínum með sjóhatt bundinn á höfuðið. Þá sagði hann eins og ekkert væri um að vera, sagði við dóttur sína: ‘Heyrðu lambið mitt! Ég hef vakað undarfarnar nætur og þarf að sofa úr mér. Ég ætla, sagði hann, að fara fram í skála og halla mér út af í skinnfötunum svo að mér kólni síður. Þú mátt ekki vekja mig, þó að ég sofi nokkuð lengi, og ekki líta til mín, ég vil hafa næði. Ég vakna, þegar minn tími er kominn. Þú veist um fífuna og lýsið og kannt að fara með ljósfæri og eld. Eldsneytið er innanbæjar, eins og þú veist, og innangengt í fjósheyið. Svo verður þú að gefa kúnni, mjólka hana á málum og brynna henni úr læknum, sem alltaf rennur innanbæjar. Og moka fjósið í lækinn. Ef þér leiðist, elskan mín, skaltu prjóna hnykilinn sem er í rúmshorninu okkar, og rekja upp aftur og aftur, og svo skaltu lesa faðir vor og þessa vísu, sem ég hef kennt þér, […] og einkanlega er gott að hafa hana yfir, ef fennir á gluggann:
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
En þegar bóndinn í Keflavík var búinn að hafa yfir vísuna mælti hann við dóttur sína: ‘Þú átt að muna mig um það, að fara ekki fram til mín og ekki út, þó að fenni á gluggann. Jesús tekur ofan af honum, þegar honum þóknast og þykir tími til kominn.’”
Og svo sagði gamla konan við Guðmund: ‘Bóndinn fór fram án þess að snerta á barninu. Sá hafði nú vald yfir sjálfum sér. Hann skyldi ekki kyssa barnið? Nei, hann lét það vera, hefur hugsað sem svo, að þá gæti hann andað á elskuna litlu pestinni. Þeir voru svo djúpsæir, þessi gömlu menn […] Hugsaðu þér’ sagði hún við drenginn ‘og settu þig í spor og sæti litlu stúlkunnar. Barnið situr þarna í tíu vikur við týruna í koti, sem er hálf-fennt, bíður þarna þangað til að komið er á gluggann og tekið ofan af honum. Það atvikaðist svo fólkið á Þönglabakka furðaði sig á því, að hann Hjálmar í Keflavík skyldi ekki koma til kirkju um jólin. En hann var þaulsætinn heima, og torvelt að komast til kirkju, svo það hugði, að allt gæti þó verið með felldu. En þá fóru karlmenn frá Þönglabakka í hákarl, svo þeir sáu frá sjónum heim í Keflavík, og þótti þeim það undarlegt, að ekki sást rjúka úr kotinu. Þeir réru svo þangað, og svoleiðis komst þetta upp. Og drengurinn spurði: ‘Hvað var litla stúlkan að gera þegar þegar þeir komu?’ ‘Hún var að prjóna og hafa yfir vísuna um Maríuson, þegar þeir komu á gluggann að taka ofan af honum.’ Og svo sagði gamla vinnukonan: ‘Það er ævinlega gott að kunna eitthvað til handanna og svo til munnsins, kunna gott orð og kunna að vinna; það styttir tímann og gefur ævinlega eitthvað í aðra hönd. Litla stúlkan lifði og hélt vitinu, af því hún kunni þetta og fleira. Hún gerði vel, sú litla.
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
Drengurinn sat með fífukveikinn tilbúinn í höndinni sem hann hafði verið að snúa svo að unnt væri að hafa ljós í bænum og gamla konan mælti að lokum: ‘Þessi saga er í aðra röndina eða undir niðri eða undir væng sagan af þjóðinni okkar, sem lifað hefur í myrkri, hálfgrafin í fönn, og lýst sér með týru á fífukveik og haldið lífi og viti vonum framar. – Sjáðu til! Tíu vikur geta táknað tíu aldir. Keflavík þýðir veiðistöð, og það er til marks, að enn er tekið svo til orða: Mér er sama í hvorri Keflavíkinni ég ræ. Það er nú sjómannamál. Og eyjan, sem við lifum á, er í fornum fræðum nefnd veiðistöð. Það er nú svo, að margur er orðaleikurinn í málinu.
Sögu sinni lýkur skáldið og segir: ‘Þetta er sagan, sem eldabuska föður míns sagði mér í rökkrinu – meðan hún bakaði flatbrauð – konan aldurhninga, sem þjónaði mér á unga aldri og kenndi mér að lesa – á guðspjöllin.”
Gætir þú fundið sterkari frásögn um vonina?
Faðirinn gefur barni sínu von. Hann gat ekki gefið henni tíma, heldur gaf hann henni verkfæri og leiðir til þess að lifa af þjáninguna og einsemdina. Og hann gaf henni Jesú! Hann gaf henni Jesú í Faðirvorinu og í versinu og í þeirri vissu að það myndi berast hjálp og að lífið héldi áfarm. Og í eftirmálanum yfirfærir gamla konan söguna á íslensku þjóðina.
Hugsið ykkur! þetta er saga sem okkur er gefin af kynslóðinni sem er farin. Við þurfum ekki að tala eins og við höfum ekki á neinu að byggja á 21. öld. Við eigum í formæðrum okkar og forfeðrum þrautseygju og samstöðu og trú sem hefur fleytt þessari þjóð yfir svo óskiljanlega erfiðleika. Við búum í veiðistöð og við höfum alltaf mátt takast á við myrkur, rysjótta veðráttu og einangrun - og við höfum alltaf átt Jesú Krist. Við höfum haldið lífi og viti vonum framar, eins og sú gamla orðaði það.
Jólin bera okkur einmitt þetta. Þau segja frá lífinu í varnarleysinu, þegar fennir á sálargluggann og við þurfum að hafa fyrir því að halda lífi og viti eins og Jósef og María, eins og stúlkan í Keflavík og eins og svo margt fólk okkar á meðal. Jólin segja okkur að einmitt þar sem mennskan er varnarlaus og ástin sterk þar fæðist fyrirheitið. Einmitt þar megum við leggja fram von okkar. Þar sjáum við að ástin og trúin er miklu meira en tilfinning, hún er siguraflið, hún er það sem bjargar og sameinar og alltaf finnur leiðir.
- ‘Ef þér leiðist, elskan mín, skaltu prjóna hnykilinn sem er í rúmshorninu okkar, og rekja upp aftur og aftur, og svo skaltu lesa faðir vor og þessa vísu, sem ég hef kennt þér, og einkanlega er gott að hafa hana yfir, ef fennir á gluggann:
Maríusonur! mér er kalt;
mjöll af skjánum taktu;
yfir mér alltaf vaktu.
Lánið bæði og lífið er valt;
ljós og myrkur vega salt.
Í lágu koti á ljóstrýrunni haltu.
Gerast áskrifandi að:
Færslur (Atom)
